Iris
O lirio recibiu o seu nome de Iris, filla de Taumante e da Oceánida Electra, é a personificación do Arco da Vella, e a mensaxeira dos deuses, xunto con Mercurio, sobre todo de Xúpiter e Xuno. As súas irmás eran as Harpías, monstros alados femininos.
A etimoloxía do seu nome deriva do verbo "eire" (anunciar).
Na Iliada ten un importante papel. O seu nome serviu a Homero para designar tanto o arco (fenómeno atmosférico) como a personificación da deusa cuxo voo producía o fenómeno ao atravesar o ceo. "Como caen as nubes de neve ou o xeada saraiba, a impulso do Bóreas, nacido do éter; tan rápida e apresurada voaba a lixeira Iris" Iliada, canto XV
Na Metamorfose, Ovidio no libro I, nos versos adicados ao Diluvio, di:"A mensaxeira de Xuno, Iris, vestida de moitas cores, trae novas augas e leva alimento ás nubes." (Nuntia Iunonis varios induta colores concipit Iris aquas alimentaque nubibus adfert).
No libro IV (Ino e Atamante) di: "Alegre volve Xuno, e ao disporse a entrar no ceo purificouna con frescas augas a Taumantiada Iris." (Laeta redit Iuno; quam caelum intrare parantem roratis lustravit aquis Thaumantias Iris).
A deusa transportaba as almas das mulleres ao mundo subterráneo. Por iso o lirio utilizábase para ornamentar as tumbas.
Luís VII adoptou o lirio no seu emblema durante as cruzadas, de xeito tal que o seu nome foi evolucionando de "flor de Luís" a "flor de lis", cuxas tres follas foron logo símbolo da verdade, a sabedoría e o valor.
Porque de ti se viron adorados,
teño un vaso de lirios xuvenís:
uns visten pureza de marfís;
os outros veludos afelpados.
Flores que senten, cálices alados
que semellan ter soños sutís,
son os lirios, xa brancos e xentís,
xa como cardeais coagulados.
Cando a morte volva un ámbar de ouro
as túas longas mans de ilusión que adoro,
irei lirios nelas a tecerche.
E mesturarán os seus talos quebradizos
cos seus dedos cruzados e pallizos,
que finxirán os lirios da morte!
Salvador Rueda
A etimoloxía do seu nome deriva do verbo "eire" (anunciar).
Na Iliada ten un importante papel. O seu nome serviu a Homero para designar tanto o arco (fenómeno atmosférico) como a personificación da deusa cuxo voo producía o fenómeno ao atravesar o ceo. "Como caen as nubes de neve ou o xeada saraiba, a impulso do Bóreas, nacido do éter; tan rápida e apresurada voaba a lixeira Iris" Iliada, canto XV
Na Metamorfose, Ovidio no libro I, nos versos adicados ao Diluvio, di:"A mensaxeira de Xuno, Iris, vestida de moitas cores, trae novas augas e leva alimento ás nubes." (Nuntia Iunonis varios induta colores concipit Iris aquas alimentaque nubibus adfert).
No libro IV (Ino e Atamante) di: "Alegre volve Xuno, e ao disporse a entrar no ceo purificouna con frescas augas a Taumantiada Iris." (Laeta redit Iuno; quam caelum intrare parantem roratis lustravit aquis Thaumantias Iris).
A deusa transportaba as almas das mulleres ao mundo subterráneo. Por iso o lirio utilizábase para ornamentar as tumbas.
Luís VII adoptou o lirio no seu emblema durante as cruzadas, de xeito tal que o seu nome foi evolucionando de "flor de Luís" a "flor de lis", cuxas tres follas foron logo símbolo da verdade, a sabedoría e o valor.
Porque de ti se viron adorados,
teño un vaso de lirios xuvenís:
uns visten pureza de marfís;
os outros veludos afelpados.
Flores que senten, cálices alados
que semellan ter soños sutís,
son os lirios, xa brancos e xentís,
xa como cardeais coagulados.
Cando a morte volva un ámbar de ouro
as túas longas mans de ilusión que adoro,
irei lirios nelas a tecerche.
E mesturarán os seus talos quebradizos
cos seus dedos cruzados e pallizos,
que finxirán os lirios da morte!
Salvador Rueda
