domingo, 8 de abril de 2012

Cousas da bisavoa



-Que ben se está aquí! Non hai como pasar unhas horas en boa compañía contando contos. Faleiche algunha vez da miña bisavoa Carme?
-...
 -Morreu cando eu tiña dezaseis anos, tiña daquela oitenta e seis  e xa levaba varios anos con demencia senil. Estaba xorda, pero lía nos beizos, claro que se non falabas mirándoa á cara non se decataba de nada. Algunhas noites, metíase na habitación do meu curmán para facelo rezar, rezaba en alto e quería que el a acompañase, comezaba "con deus me deito, con deus me levanto..." el tamén rezaba, pero por moito que berrase, ela non o oía e entón collíao dos pelos e dáballe contra o tabique (menos mal que era de madeira) e dicíalle "reza galopín, reza badulaque, es un xudeu, reza..." Estaba así ata que ía a avoa a liberalo e o meu curmán remataba chorando.
Foi ela a quen lle oín por primeira vez utilizar o adverbio U. Andabamos coas vacas no prado e daquela tiñamos unha vaca que só estaba a gusto no prado do veciño. O meu curmán e máis eu estabamos a xogar e non lles faciamos moito caso. A bisavoa veu onda nós e soltándome  un golpe co caxato nas nádegas díxonos: "U-la vaca?".

Eu non sabía que dicir e o meu curmán estaba ocupado fuxindo para librarse do caxato, ela non facía máis que repetir "U-la vaca, u-la vaca?

Entón eu chorando e tratando de fuxir tamén, berreille "Eu non quero ulila, ula vostede se quere".

Hai outra anécdota que sempre que a lembro faime rir. Cada vez que vía que ías ir a algún sitio, non che preguntaba a onde ías, nin que ías facer, só che dicía "Levas as bragas limpas?".



Versión en castelán

-¡Qué bien se está aquí! No hay como pasar unas horas en buena compañía contando cuentos. ¿Te hablé alguna vez de mi bisabuela Carmen?
- ...
-Murió cuándo yo tenía dieciséis años, tenía  ochenta y seis y ya llevaba varios años con demencia senil. Estaba sorda, pero leía en los labios, claro que si no hablabas mirándola a la cara no se enteraba de nada. Algunas noches, se metía en la habitación de mi primo para que rezase con ella, rezaba en alto y quería que él la acompañara, comenzaba "con dios me acuesto, con dios me levanto..." él también rezaba pero como ella no le veía la cara, no lo oía y entonces lo cogía de los pelos y le daba contra el tabique (menos mal que era de madera) y le decía "reza galopín, reza badulaque, eres un judío, reza..." No paraba hasta que iba la abuela a liberarlo y mi primo terminaba llorando.

Fue ella, a quien le oí por primera vez utilizar el adverbio "U"(dónde) . Andábamos con las vacas en el prado y teníamos una vaca que sólo estaba a gusto en el prado del vecino. Mi primo y yo estábamos jugando y no les hacíamos mucho caso. La bisabuela fue a donde estábamos y soltándome  un golpe con el bastón en las nalgas, nos dijo: "¿Dónde está la vaca?"(U-la a vaca?).

Yo no sabía que decir y mi primo estaba ocupado huyendo para librarse del bastón, mientras ella no hacía más que repetir "¿Dónde está la vaca, dónde está la vaca? (U-la  vaca, u-la  vaca?)

Entonces yo llorando y tratando de huir también, le grité "Yo no quiero olerla (ulila),  huela (ula) usted si quiere".

Hay otra anécdota que siempre que la recuerdo me hace reír. Cada vez que veía que ibas a salir a algún sitio, no te preguntaba a dónde ibas, ni qué ibas a hacer, sólo te decía "¿Llevas las bragas limpias?".

* U. Es un adverbio interrogativo que sólo se usa seguido del artículo determinado o formas átonas del pronombre personal de la 3ª persona en enunciados sin verbo: (u-la miña carteira?) ¿dónde está mi cartera?
*En gallego el verbo oler es ulir.

18 comentarios:

Rita dijo...

Me acabas de recordar a mi abuela que cuando yo tenía apenas 15 años y salía a la calle me tocaba las piernas para ver si llevaba las medias puestas, y si no las llevaba se enfadaba y decía, ¿pero vas a salir sin medias? tiempos aquellos...
bicos

Eastriver dijo...

jiji, francamente divertido. Potente bisabuela. Yo no conocí a la mía pero es un personaje bastante mítico en mi familia. Mi padre y sus hermanos no se le podían acercar cuando estaba hablando con las mujeres de la calle, ni siquiera cuando ya era la hora de la merienda, porque no avisaba: si te pillaba te caía una buena torta.

Y pienso, sin embargo, aunque nos parezca todo eso muy rudo, si no es lo natural. Si ves una mama gata, tiene una paciencia infinita pero si le tocan mucho los bigotes va y estira la pata. Ahora, con tanta corrección ya ves tú a dónde estamos llegando: a una sociedad enferma (eso es lo que es toda sociedad en que los niños agreden a los padres). Educar a los pequeños debería ser algo muchísimo más natural.

Y finalmente agradecerte el detalle del adverbio, que un filólogo como yo sabe apreciar en su justa medida... Un petó.

Txema dijo...

Me da la impresión que lo de la ropa interior limpia era una obsesión nacional. Curiosa historia.

mariajesusparadela dijo...

A pregunta pode ter moitas interpretacións, pero naqueles tempos, so unha...

José Vte. dijo...

Una abuelita de antes de la guerra, de las de armas tomar. Muy divertido.

Un abrazo

Felipe Medina dijo...

Me he reído mucho con lo que nos cuentas,Dilaida.A la vez,es tierno y hermoso

Bicos

RGAlmazán dijo...

Precioso y divertido comentario. Una bisabuela con carácter. Bastante natural, por entonces, actuar así.
Bicos

Salud y República

emejota dijo...

Ja,ja, qué bueno. Las mujeres de la familia de mi madre tenían fama de ser de rompe y rasga, al menos así era mi bisabuela... llevaba a su marido más derecho que una vela.
Hay muchas formas de pegar una torta, lo que cuenta es la intención, bueno y la frecuencia, evidentemente. Bicos.

Juan Carlos dijo...

Lo último me recordó a mi abuelita (96 años de vellón cuando murió, 102 tendría hoy) que siempre nos decía lo mismo cuando salíamos de viaje: ¿llevas la ropa interior limpia? mira que si te pasara algo qué vergüenza si estuviera sucia... Siempre me dejó sorprendido la frase, je, je.
Salu2

paideleo dijo...

Simpática a anécdota.
Canto se aprende da xente maior !.
A bisavoa Celia tamén ten un idioma rico que semella sacado dun libro e dá mágoa perder esa riqueza. A bisavoa di "lembrar", " Natal ","conosco", " tu padre " e máis cousas que xa case ninguén di. Anque tamén ten cousas que só di ela que supoño que as interiorizou mal e así quedaron como "maghallóns" para mexillóns, "palque" para palco, "medeira" para madeira, etc.
Sempre lembrarei a vez que dixo que non levaba gafas porque lle "nocían" no nariz.

matrioska_verde dijo...

é unha anécdota moi divertide, rinme con ganas.

o das bragas e a muda limpia estaba moi extendido.

¡que tempos!

biquiños,

Eastriver dijo...

No se vale... Aquí nací yo. Y ya está. Ni se agranda ni nada. En la lejanía (hermosa lejanía, pero lejanía a fin de cuentas...) Podrías dedicarle una entrada, digo yo, jaja.

Un beso.

Maripaz dijo...

Jajajaja, muy buena anécdota. Que tiempos aquellos donde nuestras bisabuelas y abuelas vivian la vida con tanta naturalidad.
Me ha encantado el lugar de la fotografia.
Bicos

Paz Zeltia dijo...

farteime de rir!

encantoume chegar ao teu blogue con esa foto de cabeceira,
mirar a casa,
imaxinar á túa bisavoa vivindo neses sitio.
a dureza da vida e a felicidade danse en todas partes.

imaxínote recollendote cara adentro, atopando os vellos recordos da infancia, e abríndote cara afóra recibindo as bendicións da natureza

Chousa da Alcandra dijo...

Xa vos estou vendo correr a ti e máis a teu curmán para non ulir a vaca jajaja. Claro que despois do medo que vos meteu a bisavoa no corpo seguro que non estabades listos para ir de viaxe seguindo as propias instruccións da señora Carme...

Deixo bicos do padriño Ulla
Moito me gustou ese comentario teu na Chousa. Descoñecía totalmente ese dito. Obrigadísimo!

Raposo dijo...

Simpáticas anécdotas. O de roupa interior limpa debía ser unha teima xeral naqueles tempos.

Rita dijo...

hola Dilaida, si te pasas por mi blog verás algo para ti
bicos

ARO dijo...

Una historia divertida, y me ha gustado lo que cuentas del uso de la palabra U; en francés el adverbio interrogativo "dónde" también se pronuncia U, aunque se escribe "Où".