-Que ben se está aquí! Non hai como pasar unhas horas en boa compañía contando contos. Faleiche algunha vez da miña bisavoa Carme?
-...
-Morreu cando eu tiña dezaseis anos, tiña daquela oitenta e seis e xa levaba varios anos con demencia senil. Estaba xorda, pero lía nos beizos, claro que se non falabas mirándoa á cara non se decataba de nada. Algunhas noites, metíase na habitación do meu curmán para facelo rezar, rezaba en alto e quería que el a acompañase, comezaba
"con deus me deito, con deus me levanto..." el tamén rezaba, pero por moito que berrase, ela non o oía e entón collíao dos pelos e dáballe contra o tabique (menos mal que era de madeira) e dicíalle
"reza galopín, reza badulaque, es un xudeu, reza..." Estaba así ata que ía a avoa a liberalo e o meu curmán remataba chorando.
Foi ela a quen lle oín por primeira vez utilizar o adverbio U. Andabamos coas vacas no prado e daquela tiñamos unha vaca que só estaba a gusto no prado do veciño. O meu curmán e máis eu estabamos a xogar e non lles faciamos moito caso. A bisavoa veu onda nós e soltándome un golpe co caxato nas nádegas díxonos:
"U-la vaca?".
Eu non sabía que dicir e o meu curmán estaba ocupado fuxindo para librarse do caxato, ela non facía máis que repetir
"U-la vaca, u-la vaca?
Entón eu chorando e tratando de fuxir tamén, berreille
"Eu non quero ulila, ula vostede se quere".
Hai outra anécdota que sempre que a lembro faime rir. Cada vez que vía que ías ir a algún sitio, non che preguntaba a onde ías, nin que ías facer, só che dicía
"Levas as bragas limpas?".
Versión en castelán
-¡Qué bien se está aquí! No hay como pasar unas horas en buena compañía contando cuentos. ¿Te hablé alguna vez de mi bisabuela Carmen?
- ...
-Murió cuándo yo tenía dieciséis años, tenía ochenta y seis y ya llevaba varios años con demencia senil. Estaba sorda, pero leía en los labios, claro que si no hablabas mirándola a la cara no se enteraba de nada. Algunas noches, se metía en la habitación de mi primo para que rezase con ella, rezaba en alto y quería que él la acompañara, comenzaba "
con dios me acuesto, con dios me levanto..." él también rezaba pero como ella no le veía la cara, no lo oía y entonces lo cogía de los pelos y le daba contra el tabique (menos mal que era de madera) y le decía
"reza galopín, reza badulaque, eres un judío, reza..." No paraba hasta que iba la abuela a liberarlo y mi primo terminaba llorando.
Fue ella, a quien le oí por primera vez utilizar el adverbio "U"(dónde) . Andábamos con las vacas en el prado y teníamos una vaca que sólo estaba a gusto en el prado del vecino. Mi primo y yo estábamos jugando y no les hacíamos mucho caso. La bisabuela fue a donde estábamos y soltándome un golpe con el bastón en las nalgas, nos dijo: "
¿Dónde está la vaca?"(
U-la a vaca?).
Yo no sabía que decir y mi primo estaba ocupado huyendo para librarse del bastón, mientras ella no hacía más que repetir
"¿Dónde está la vaca, dónde está la vaca? (
U-la vaca,
u-la vaca?)
Entonces yo llorando y tratando de huir también, le grité "
Yo no quiero olerla (ulila), huela (ula) usted si quiere".
Hay otra anécdota que siempre que la recuerdo me hace reír. Cada vez que veía que ibas a salir a algún sitio, no te preguntaba a dónde ibas, ni qué ibas a hacer, sólo te decía
"¿Llevas las bragas limpias?".
* U. Es un adverbio interrogativo que sólo se usa seguido del
artículo determinado o formas átonas del pronombre personal de la 3ª
persona en enunciados sin verbo: (u-la miña carteira?) ¿dónde está mi cartera?
*En gallego el verbo oler es ulir.